“Koeienpoep is een veelbelovend materiaal, waarmee in de toekomst huizen gebouwd kunnen worden. Juist in tijden van klimaatverandering,” aldus drie studenten van de Hogeschool van Amsterdam, die met de 3D-printer mest bewerken tot bouwmateriaal.
Nederland heeft een stikstofprobleem, waardoor bomen, planten, maar ook vogels en insecten uitsterven. Die stikstof komt veelal uit mest: aan koeienmest ligt in dit land zo’n 53 miljard kilo te verdampen.
Studenten Miruna Vlad, Doris Hondtong en Maxim Meijer volgden de minor Makerslab van de Hogeschool van Amsterdam en besloten als ontwerpers hun tanden te zetten in dit stikstof- en mestprobleem. Zo kwamen zij op het idee: “Wat als we koeienpoep niet beschouwen als iets vies, maar als materiaal waarmee je iets nieuws en nuttigs kunt maken, zoals huizen?”
“Uiteraard is voor alles nodig dat de veeteelt in Nederland drastisch afneemt, dat leidt geen twijfel,” stelt Meijer. “Maar koeien produceren twee keer zoveel mest als melk. Dus als de veestapel inkrimpt, blijft er waarschijnlijk nog een enorm overschot over.”
CO2-uitstoot
Intussen zorgt ook de bouwsector voor uitstoot van CO2 en stikstof. Daardoor is er een groeiende belangstelling voor bouwen met natuurlijke materialen, bijvoorbeeld leem, zoals in Azië veel gebeurt. “Door koeienmest te gebruiken als bouwmateriaal, sla je twee vliegen in één klap,” zegt Hondtong.
De afgelopen maanden haalden de drie studenten op de fiets voorraden mest bij een biologisch-dynamische boerderij dichtbij de Hogeschool van Amsterdam, en bij natuurboerderij Hardebol in Landsmeer.
De studenten experimenteerden vervolgens maandenlang met een 3D-printer om de mest geschikt te maken als bouwmateriaal. Een aantal bedrijven dat het materiaal al in bouwplaten verwerkt, volgt de ontwikkelingen geïnteresseerd.
Eerder maakten de studenten met de 3D-printer plaatjes van 10 bij 10 centimeter, nu printen zij grote platen van een halve meter. Meijer heeft deze grotere 3D-printer zelf gebouwd voor de demonstratie op de Dutch Design Week. “We gaan samen het recept maken, en kijken wat de printer aankan.”
De studenten hebben nu een aantal bouwplaten die goed laten zien dat koeienmest een waardevol eindproduct kan opleveren. Hiermee willen ze het publiek in Eindhoven enthousiast maken. “Juist die combinatie van een glanzend nieuwe 3D-printer met een aards materiaal als koeienpoep zorgt ervoor dat er interesse is,” denkt Hondtong.
Dunne vlaai
De studenten verwachten niet dat binnenkort al Vinex-wijken worden opgetrokken uit mest. In deze fase is het nog een designproject dat laat zien wat er mogelijk is.
“Het kost tijd voordat bouwmaterialen eenmaal ontwikkeld zijn en op de markt komen. Er zit ook veel regelgeving omheen,” aldus Hondtong. “Maar waar we echt van overtuigd zijn geraakt, is dat dit materiaal zóveel potentie heeft. We geloven hier alle drie in.”
Maar zijn huizen van koeienpoep wel handig nu het vaker hevig regent door klimaatverandering? Juist wel, zegt Hondtong. “Koeienpoep heeft een bijzondere eigenschap: het is hydrofoob, dat wil zeggen waterafstotend. In India gebruiken mensen koeienpoep dan ook voor de buitenste laag van hun huis, zodat dit beschermt tegen de regen.”
De koeienpoep is elke keer anders, merkten de studenten, en verschilt door het jaar heen. “De ene keer is het een dunne vlaai, maar soms weer veel steviger. Het is afhankelijk van het jaargetijde en wat de koeien te eten krijgen.” Zij hopen dan ook dat hun project indirect kan bijdragen aan meer bewustzijn voor de koe en haar voedingspatroon.
