Fragment kunstwerk ‘Love Conquers All’ van Sioejeng Tsao aka SEEYOUSIOE bij de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord | Foto: Lydia Heida
In het Klimaatakkoord van Parijs, dat in 2016 in werking trad, is afgesproken om de opwarming van de aarde onder de 2 °C te houden. Daarbij is het streven om dit verder te beperken tot 1,5 °C.
De Nederlandse overheid heeft daarom als doel gesteld dat in 2030, dus over 9 jaar, Nederland bijna de helft minder broeikasgassen uitstoot dan in 1990. In dat jaar lag de totale uitstoot in dit land op ongeveer 228 miljoen ton CO2.
Vorig jaar belandde er nog 166 miljoen ton aan broeikasgassen in de lucht boven Nederland. Dat is 24,5 procent lager dan in 1990. In 2030 moet dit zijn teruggebracht naar circa 116 miljoen ton.
Maar prof. Bob van der Zwaan, hoogleraar Sustainable Energy Technology aan de Universiteit van Amsterdam, stelt nu dat ‘de samenleving meer moet investeren in koolstofarme energieopwekking, met name zonne- en windenergie.’
“Vasthouden aan de huidige nationaal vastgestelde bijdragen voor 2030 zou tot een onomkeerbare opwarming van meer dan 2 °C leiden,” aldus Van der Zwaan. Hij waarschuwt: “Als we onze acties nu niet opvoeren, raken we achterop bij het beteugelen van de opwarming van de aarde.”
Dit volgt uit een studie van het Europese ENGAGE-consortium. Van der Zwaan geeft leiding aan het Integrated Assessment Modelling team bij TNO Energietransitie, dat een bijdrage leverde aan deze nieuwe studie van ENGAGE. Ook is hij als hoogleraar verbonden aan het Van ’t Hoff Institute for Molecular Sciences van de Universiteit van Amsterdam.
Komende jaren beslissend
De ENGAGE-studie is gebaseerd op een unieke scenario-ensemble benadering met zeven up-to-date, geïntegreerde evaluatiemodellen.
Volgens mede-onderzoeker Christoph Bertram van het Potsdam Institute for Climate Impact Research in Duitsland maakt de onderlinge vergelijking van modellen een zeer gedetailleerde verkenning van energie-investeringen mogelijk.
“We hebben gebruik gemaakt van consistente en geactualiseerde uitgangspunten die recht doen aan de snelle technologische vooruitgang bij de belangrijkste opties voor CO2-emissiereductie. In alle modellen zien we hoe belangrijk het is om in de jaren 2020 koolstofarme elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen tot stand te brengen.”
“Dit decennium zal beslissend zijn voor het halen van de doelstellingen voor wat betreft de opwarming van de aarde, en daarbij is het van cruciaal belang de investeringen in koolstofarme energie op te voeren.”
Prof. Bob van der Zwaan: “Wellicht nodig investeringen in zonne- en windenergie met factor 4 op te schalen.” | Foto: Dirk Gillissen
Opwarming aarde onder 2 °C
Van der Zwaan voegt toe dat de ambitieuze klimaatdoelstellingen vóór 2030 een beslissende reductie van broeikasgasemissies vereisen. “Onze studie toont aan dat de geleidelijke veranderingen zoals die zijn vastgelegd in de nationaal vastgestelde bijdragen aan het Klimaatakkoord van Parijs niet voldoende zijn. Het gaat niet lukken de afgesproken doelstelling te halen om de temperatuurstijging onder de 2 °C te houden, en die overschrijding is onomkeerbaar.”
Uit het ENGAGE-onderzoek blijkt volgens de Amsterdamse hoogleraar dat investeringen in de elektriciteitssector op korte termijn de grootste impact zullen hebben op het koolstofarm maken van de economie.
Dit geldt met name voor zonne- en windenergietechnologie en voor daarmee samenhangende systeemverbeteringen op het gebied van transport, distributie en opslag van elektriciteit. “Volgens de analyse moeten de investeringen in zonne- en windenergie wellicht met een factor 4 worden opgeschaald ten opzichte van het huidige niveau.”
Europese subsidie
Het ENGAGE-consortium richt zich op het ontwerpen van haalbare trajecten om te voldoen aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. Deze trajecten moeten kostenefficiënt, technologisch verantwoord, en maatschappelijk en politiek haalbaar zijn.
Verder gaat dit consortium de vermeden effecten op klimaatverandering kwantificeren op regionaal en nationaal niveau, en concreet beleid identificeren dat verdere opwarming van de aarde tegengaat.
ENGAGE wordt ondersteund door het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie. Het bestaat uit onderzoekers van 16 Europese instellingen, waaronder TNO Energietransitie (Amsterdam), de Universiteit van Amsterdam, PBL Planbureau voor de Leefomgeving (Den Haag) en het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (Universiteit Utrecht).
