De Check je plek-tool is heel makkelijk in gebruik: vul je adres in , of dat van jouw droomhuis, en je kunt in een oogopslag zien of het er een beetje fijn wonen is. Hoe is de luchtkwaliteit? Hoe groen is de buurt? Is er veel geluidsoverlast? En hoe warm wordt het er in de zomer?
Met schone lucht om je heen, heb je minder kans op luchtwegklachten. Zeker belangrijk voor mensen met bijvoorbeeld astma. Op de kaart kun je zien hoeveel fijnstof er in de lucht hangt, en hoeveel stikstofdioxide.
Met meer groen om je heen, zoals een groot park in de buurt, kun je fijn buiten sporten. En veel groen en water maakt een buurt koeler. In Amsterdam is het zomers veel warmer dan op het platteland, dus elk zuchtje wind is dan heerlijk.
Check je plek: waarvoor handig?
De tool Check je plek kun je voor allerlei dingen inzetten. Je kunt zo kijken hoe het met de kwaliteit van je woonomgeving is gesteld. Vind je dat er meer groen in de buurt nodig is? Dan kun je met deze tool je gemeente of stadsdeel laten zien hoe hard dat nodig is.
Als je wilt verhuizen, kun je kijken hoe gezond je nieuwe leefomgeving is. Of je kunt de kwaliteit van de leefomgeving van twee woonplekken met elkaar vergelijken.
Scheelt het bijvoorbeeld als je in hartje Amsterdam woont, of meer aan de rand van de stad? Dat blijkt alleszins mee te vallen.
Op Funda staat momenteel deze ‘uitzonderlijke stadsvilla’ te koop, gelegen aan de Kerkstraat 252 – dat is dus in het centrum van Amsterdam. Alle scores zijn slecht: die voor fijnstof, stikstofdioxide, geluid, zomerhitte en groen. Enig lichtpuntje is dat er voldoende schaduwrijke bomen in deze buurt staan.
En dan deze woning: een aan het water gelegen eensgezinswoning in Oostzanerwerf, Amsterdam-Noord. Ook hier zijn de scores voor fijnstof, stikstofdioxide en geluid onder de maat. Wel valt het hier met de zomerhitte wel mee, zijn er meer schaduwrijke bomen en is er voldoende groen in de buurt. Een te verwachten verschil, maar niet om steil achterover van te slaan.
De scores van Check je plek voor Kerkstraat 252, gelegen in hartje Amsterdam.
Voor de vergelijking: een aan het water gelegen woning in Amsterdam-Noord.
Fijnstof en stikstofdioxide: sippe smiley
Maar waar kun je nu in Nederland helemaal groen wonen? Nergens, zo lijkt in eerste instantie. Overal kleurt de smiley die het gehalte aan stikstofdioxide aangeeft geel, en niet groen.
Als je naar Camerig gaat, in het uiterste zuiden van Limburg, is er een sippe smiley te zien die op geel staat. Ga je naar Ameland, helemaal in het noorden van Nederland: precies hetzelfde verhaal.
Toch blijkt dat niet zo erg te zijn: waar het om fijnstof en stikstofdioxide gaat, blijkt de sippe, gele smiley het hoogst haalbare te zijn. Vreemd, maar waar.
De makers van de tool, het Atlas-team van het RIVM, houden namelijk een advieswaarde voor stikstofdioxide aan van maximaal 20 µg/m3 . Desondanks kleurt de smiley geel als de waarde voor deze stof hieronder ligt, en dus prima in orde is. En niet groen, zoals bij de smileys voor geluidsoverlast, zomerhitte en groen in de buurt.
Verwarrend: de smileys voor fijnstof en stikstofdioxide staan op sip en kleuren geel, maar de waarden liggen ver onder de advieswaarde en zijn dus gewoon OK.
Een score voor fijnstof en stikstofdioxide die beneden de advieswaarde ligt, is prima – maar de smiley blijft sip en geel, in plaats van groen zoals bij de andere indicatoren.
Wat landelijke gebieden betreft is het verder voorspelbaar dat alle andere scores er ook op vooruit gaan. Denk aan geluidsoverlast, zomerhitte, schaduwrijke bomen, groen en meer zichtbare sterren in de nacht.
Tegelijk is het meestal nu zo dat hoe beter de scores voor groen zijn, hoe slechter een woonplek scoort qua voorzieningen. Bijvoorbeeld een huisarts in de buurt, kinderopvang, scholen en supermarkten. Vraag is of in de toekomst digitalisering daar een oplossing voor biedt, zoals skypen met je huisarts, boodschappen bezorgen aan huis en meer online onderwijs.
Verbeterde versie van Check je plek
Check je plek 2.0 is verbeterd ten opzichte van de vorige versie. Eerst was de groenscore gebaseerd op de gemiddelde hoeveelheid groen in een buurt. Een vlakbij gelegen park of groenstrook kan net buiten de buurtgrens liggen, maar is wel dichtbij jouw huis. Dan werd dat stuk groen niet meegenomen.
Daarom laat Check je plek 2.0 de hoeveelheid groen zien binnen vijfhonderd meter rond een woonplek. Dit geeft een beter beeld van al het groen in de directe woonomgeving.
Ook telt er voortaan meer als ‘groen’. Bijvoorbeeld water, zoals de Noordzee en het IJsselmeer, en natuurgebieden met duinen, maar ook akkerbouwgebieden. Logisch ook, want juist in de duinen of aan het water ervaar je de heilzame werking van de natuur.
Smiley om score te duiden
De kaarten in Check je plek 2.0 zijn gebaseerd op de meest recente jaargemiddelde cijfers van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Zo staan de nieuwste luchtcijfers en cijfers voor energielabels op de kaart.
Nu zal een score van 63 decibel bij geluid niet meteen iedereen iets zeggen, en een fijnstofconcentratie van 13 μg PM2,5/m3 evenmin. De smiley geeft een eerste aanwijzing of dat goed of slecht is. Ook geeft de toelichting onder Check je plek meer informatie over de verschillende scores.
De makers van de tool, het Atlas-team van het RIVM, denken nu al na over een nog betere versie van Check je plek. Bijvoorbeeld om twee kaartviewers naast elkaar te plaatsen. Zo kun je straks op een scherm de scores van twee woonplekken naast elkaar zien. En hopelijk komen er voor alle waarden die OK zijn, dezelfde groene, breed lachende smileys.
