Vrijwilligers van Guerilla Kitchen redden elke woensdag ruim 500 kilo eten. Zie nummer 17 in dit artikel.
In Nederland wordt jaarlijks zo’n 2 miljard kilo voedsel verspild: een enorme hoeveelheid. Bij boeren blijven groenten liggen die een rare vorm hebben. De supermarkt gooit eten weg dat over de houdbaarheid is. En bij mensen thuis loopt het plannen van maaltijden ook niet altijd goed.
Doel is om de voedselverspilling in dit land voor 2030, dus binnen 9 jaar, met 50% te verminderen – naar 1 miljard kilo. Dat is natuurlijk nog steeds een bizarre hoeveelheid.
Tegelijk leven in Nederland ruim 1,1 miljoen mensen in armoede. In Amsterdam zijn dat er ongeveer 140.000 op een bevolking van meer dan 870.000 mensen. Bijna 1 op de 6 inwoners van de stad bijt dus op een houtje.
Maar steeds meer organisaties zetten zich in Amsterdam in om voedselverspilling tegen te gaan én mensen in nood te helpen. Van grote organisaties als de Voedselbank tot kleinschalige initiatieven in buurthuizen.
Samen redden zij wekelijks vele tienduizenden kilo’s eten, met inzet van honderden vrijwilligers. Waar kun je in Amsterdam allemaal terecht voor een gratis voedselpakket of maaltijd? En hoe kun je deze organisaties helpen?
Een van de uitgiftepunten voor gratis eten, met soms ook grote slagroomtaarten. Zie nummer 18 in dit artikel voor het adres.
1. Voedselbank
De Voedselbank Amsterdam opereert vanuit een gigantische loods in Noord, waar grote hoeveelheden voedsel worden opgeslagen.
Zij voorzien wekelijks 1.900 gezinnen, ofwel 4.200 mensen, van een gratis voedselpakket. Dit eten komt bij bedrijven vandaan die het over hebben. Wat er in een pakket zit, is dus altijd een verrassing.
Je kunt hen helpen met het doneren van houdbare producten. Bijvoorbeeld pasta, zilvervliesrijst, soep in blik, koffie en thee, jam, honing, stroop, ontbijtgranen, droge bonen, zonnebloemolie en noten. Liefst veel producten van dezelfde soort, om de voedselpakketten zo gelijk mogelijk te houden.
Iedereen, ook het management, werkt als vrijwilliger voor de Voedselbank. Maar transport, huur en energie kost geld. Een financiële bijdrage is dus ook welkom. Ook kun je als vrijwilliger aan de slag voor de Voedselbank. Of met al je collega’s, als teamuitje.
De Voedselbank heeft 12 uitgiftepunten in de stad, met meerdere locaties in Noord, West en Oost.
Voedselbank Amsterdam
020 – 638 44 77
2. Buurtbuik
Buurtbuik timmert sinds 2014 flink aan de weg in Amsterdam en heeft nu 9 locaties in de stad.
Vrijwilligers halen overgebleven eten op in de buurt: bij horeca, supermarkten en groenteboeren. Dan gaan ze aan de slag om er een gezonde maaltijd van te maken.
Voor de corona-crisis ging het vooral om daarna gezellig samen de maaltijd op te eten. Maar nu kunnen mensen de maaltijd afhalen. Of het wordt thuis bezorgd.
Wil je als vrijwilliger meewerken? Dan ben je van harte welkom. Ook zoekt Buurtbuik nog bedrijven die eten overhouden.
Elk stadsdeel telt een of twee locaties, die één keer per week open zijn. De locaties in Oud-Zuid en West serveren alleen vegetarisch eten. Voor iedereen die behoefte heeft aan gezelschap, even wat krap bij kas zit of buurtbewoners wil ontmoeten.
Buurtbuik
3. Human Aid Now Amsterdam
Deze organisatie verzorgt wekelijks 5.500 voedselpakketten voor inwoners van de stad. Dankzij gered eten van de supermarkt of de horeca, zoals zuivel waarbij de houdbaarheidsdatum snel verloopt.
Zij brengen dit naar kleinere initiatieven in Amsterdam, die ervoor zorgen dat het bij mensen in nood terecht komt. Bijvoorbeeld De Ark (zie nummer 11 in dit artikel) en Stichting Carabic (nummer 22).
Door de schaal waarop Human Aid Now hulp geeft, zijn ze erg blij met grote hoeveelheden voedsel van bedrijven.
Stichting Human Aid Now
4. Blije Buren
Peter Hoeboer van Blije Buren is dagelijks, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, bezig met voedsel ophalen bij bedrijven en zorgen dat het later op de dag terecht komt bij de allerarmsten in de stad.
Hij bevoorraadt met een heel team vrijwilligers allerlei organisaties in de stad, zoals buurthuis ’t Blommetje (zie nummer 13 in dit artikel) en het SP-actiepand (zie nummer 18). Het gaat daarbij om formele én informele organisaties, waar ook ongedocumenteerden terecht kunnen.
Hoeboer heeft nog een bus met laadklep nodig, om pallets met eten in te vervoeren. “Ik krijg bijvoorbeeld van een bedrijf soms wel 15 pallets. Dat is bij elkaar wel twee meter hoog. Een klepwagen is handig om die pallets in te vervoeren.” Wie kan hem daarmee helpen?
Blije Buren
06 – 23 39 34 37 en 06 – 42 15 03 27
5. Facebookgroep Mealdeal020
Hier kun je terecht voor een Meal Deal die je niets kost. Gekookt door een van je buren, die toevallig teveel maakte. Of als je nog een open pak zuivel over hebt, wat je zelf niet meer op krijgt.
Let wel: jaarlijks verdwijnen nog steeds tientallen liters aan melk en ander drinken door de gootsteen.
Mealdeal020
6. Alle markten in Amsterdam
Enthousiast geworden over het redden van eten? Je kunt ook zelf gelijk aan de slag. Elke dag zijn er wel ergens in Amsterdam één of meerdere markten aan de gang. Aan het einde van de dag is er veel overgebleven groenten en fruit bij de kramen.
Zie deze kaart voor een overzicht van alle markten in Amsterdam.
Noord
Naast locaties van de Voedselbank en Buurtbuik telt Amsterdam-Noord nog minstens vier andere plekken waar je gratis gered eten kunt afhalen.
7. Credo Church
Deze kerkgemeenschap biedt wekelijks hulp aan ruim 100 huishoudens, door het verstrekken van voedselpakketten en AH-boodschappenkaarten ter waarde van 15 euro. Met hulp van onder meer het Rode Kruis en het Leger des Heils. Deze organisaties kopen eten gewoon in bij de groothandel.
Heb je thuis zelf voedsel over? Dan kun je dit altijd naar de Credo Church brengen. Ook zijn zij blij met meer vrijwilligers, om bijvoorbeeld te helpen bij de uitgifte van eten.
Stichting Credo Church
Credo Church verzorg samen met Het Fort ook gratis buitenschoolse opvang voor kinderen, inclusief een warme maaltijd.
8. Adopteer een Peer
Dit voedselpunt is een initiatief van Stichting Bildung, Amsterdam Civic en de SP in Amsterdam-Noord.
Voor gratis groenten, fruit en brood. Dit eten is deels afkomstig van een traiteur uit Amsterdam-Zuid.
Vanwege corona is het nu niet mogelijk om spontaan langs te komen, maar gaat afhalen op afspraak.
Stichting Bildung is dringend op zoek naar een nieuwe locatie , omdat het pand na 1 januari 2022 gesloopt gaat worden. Wie helpt hen aan een nieuw onderkomen?
18 december is voorlopig dus de laatste keer. Open van 15.00 tot 17.00.
Stichting Bildung
06 – 45 01 93 75
9. Helen’s Free Food Market
Honger in de wereld, terwijl er tegelijk zoveel eten wordt weggegooid. Voor Helen van der Bilt een onverteerbaar fenomeen. Vandaar dat ze de handen uit de mouwen stak en een Free Food Market begon.
Met ook bezorging van gratis voedselpakketten aan huis, bij mensen die niet in staat zijn naar de markt te komen.
Financiële steun is erg welkom om alle kosten te dekken. Of hulp van vrijwilligers die een paar uur per week tijd hebben, en onder meer goed zijn in coördineren. In ruil voor een tas vol eten.
“In heel 2020 hebben we ruim 21.000 kilo eten gered van verspilling. Dat staat qua bespaarde CO2-uitstoot gelijk aan meer dan 14 retourvluchten Amsterdam-Tokyo,” aldus Van der Bilt. “In 2021 zijn we gegroeid en verwachten we zelfs uit te komen op 40.000 kilo! Op dit moment redden we gemiddeld 846 kilo eten per week.”
Helen’s Free Food Market vindt elke dinsdag plaats, van 14.00-16.30 (i.v.m. de avondlockdown is de tijd aangepast).
Opgeven kan door een berichtje te sturen naar deze Facebookpagina of je telefonisch aan te melden.
Vermeld in je berichtje je naam, telefoonnummer, het aantal gezinsleden, de buurt waarin je woont en de belangrijkste reden waarom je naar de Free Food Market wil komen.
Helen’s Free Food MarketDe Verbroederij , met stadsstrand. Sowieso een leuke plek om eens te bezoeken.
06 – 18 21 03 58
10. Facebookgroep Zonder honger naar bed
Net lekker gekookt, maar is het veel teveel? Dan kun je het in deze Facebookgroep voor inwoners van Amsterdam-Noord aanbieden.
Ook kunnen mensen hier een noodoproep plaatsen als zij helemaal niets meer aan eten in huis hebben, en bijvoorbeeld nog niet door het proces van aanmelding bij de Voedselbank heen zijn.
Zonder honger naar bed
West
In dit stadsdeel vind je de uitgifteplekken van de Voedselbank, Buurtbuik en nog minstens zeven andere plekken waar je gratis gered eten kunt afhalen, of een vers bereide maaltijd.
11. De Ark
Elke vrijdag vanaf 15.00 zetten Marlene Nascimento en Gianni da Costa met andere vrijwilligers zich in om zo’n 150 hongerige monden te voeden. De voedselpakketten zijn afkomstig van organisaties zoals Human Aid Now (nummer 3 in dit artikel) en het Rode Kruis.
“Zodra de corona-maatregelen worden aangescherpt, komen hier meer mensen,” vertelt Da Costa. “Vooral ongedocumenteerden, die als eerste hun werk verliezen.”
Momenteel zijn ze druk met het inzamelen van eten voor kerstpakketten, waar maar liefst 600 mensen zich voor hebben ingeschreven. Vorig jaar lukte het om 200 kerstpakketten in te zamelen. Die werden over alle intekenaars verdeeld, omdat er niet genoeg pakketten waren.
Dit jaar hoopt Da Costa dat het wel lukt om voor iedereen kerstpakketten in te zamelen. Elk beetje voedsel is welkom bij hen, zelfs als je één pakje rijst over hebt. Denk daarbij verder aan bijvoorbeeld een kerststol, blikjes tonijn of olijven, maar beslist geen alcohol.
De Ark
020 – 615 09 06
12. Kaskantine
Elke zaterdag verdeling van opgehaalde voedseloverschotten. Vooral groenten, fruit en brood. Momenteel voor de Kaskantine, in de open lucht (i.v.m. corona).
Om 10.00 begint het uitdelen van lootjes om de rij te bepalen. Neem s.v.p. je eigen tassen mee en zakjes voor kleine dingen.
Kaskantine
13. Huis van de Wijk ’t Blommetje
Elke woensdag kun je hier voor 11.00 een lootje krijgen. Vanaf 12.00 wordt gratis eten uitgedeeld. Bijvoorbeeld overgebleven groenten en fruit van Albert Heijn.
Per keer doen circa 50 mensen mee. Degene met lot nummer 1 mag vrij kiezen uit het aanbod. “Voor nummer 50 valt er weinig of niets te kiezen, die is niet blij,” zegt gastvrouw Nidal.
Maar om 14.00 keren de kansen: dan brengt Blije Buren (zie nummer 4 in dit artikel) een nieuwe lading voedsel. Dan mag nummer 50 als eerste kiezen. Zo is er voor iedereen een gelijke kans op gratis boodschappen.
’t Blommetje
06 – 28 63 99 25
14. Huis van de Wijk De Havelaar
Heerlijk eten, geschonken door lokale handelaars. Van brood en beleg tot hapjes en snacks. Je mag ook hier zelf kiezen wat je wilt hebben.
Opgezet door buurtbewoner Jean Richardson, die daarvoor een buurtbudget van ruim 2.000 euro kreeg. Doelgroep: minimahuishoudens.
Elke maandag van 15.30 tot 17.00.
De Havelaar
15. Huis van de Wijk Het Anker
“Hier komt een gemengde groep eten afhalen: van mensen in nood tot studenten,” vertelt vrijwilliger Kristiaan Mulder. Het eten is afkomstig van het Food Center aan de Jan van Galenstraat, en wordt door de Kaskantine (zie nummer 12 in dit artikel) naar hen toegebracht.
Zijn tips om zelf met gered eten aan de slag te gaan: het gaat erom dat je elke week ergens eten kunt ophalen én dat er genoeg vrijwilligers zijn om dit op te halen. Verder zijn er vrijwilligers nodig om te helpen bij het uitdelen, of om er een maaltijd van te koken. Zo kun je er echt een wekelijks terugkerende activiteit van maken.
Om 12.45 start het uitdelen van lootjes en na 13.00 begint het uitdelen.
Het Anker
06 – 39 71 78 77
16. Buurtkeuken Slotermeer
Maandag en woensdag van 10.30 tot 11.00 uitdelen van gered fruit, groente en brood.
Elke maandag, dinsdag en woensdag van 12.00 tot 15.00 kun je hier een vegetarische soep krijgen, met broodjes en smeersels.
Initiatiefnemer René de Cock: “Heel af en toe kopen we Turks brood als we echt niets anders hebben, maar meestal krijgen we dat ook. Dat pimpen we in de oven met olie, knoflook en kruiden.”
Buurtkeuken Slotermeer
06 – 29 54 16 10
17. Guerilla Kitchen
Elke week redden vrijwilligers hier zo’n 500 kilo eten: groente en fruit, maar ook vlees, vis en voorverpakte maaltijden. “Gisteren hadden we veel vla,” vertelt Elise Struyck, die zich al vele jaren inzet bij Guerilla Kitchen.
“Voor de corona-crisis organiseerden we elke woensdag een gratis supermarkt, waarbij tot wel 80 mensen tegelijk in de rij stonden om eten op te halen. Dat kan nu natuurlijk niet. Je kunt je nu aanmelden via Facebook of e-mail.”
“Elke maandag gaat er een mail naar alle contacten. Als je een tas met eten wilt hebben, kun je je inschrijven voor die week. Per week kunnen er 100 mensen meedoen.”
Op woensdag zijn circa 25 vrijwilligers in de weer om eerst eten op te halen, met bakfietsen, auto’s en een busje. Bederfelijke waar gaat in koelbakken. Daarna wordt alles verpakt, om aan het einde van de middag uit te delen.
Struyck zou graag een elektrische autobus inzetten om de enorme hoeveelheid eten op te halen. Wie daarbij kan helpen, kan elke week rekenen op een tas met gratis eten. “Voor de rest van je leven. Of zolang het project loopt, want hopelijk is er ooit geen voedselverspilling meer.”
Elke woensdag. Ophalen aan het eind van de middag. Voor iedereen die graag eten wil redden door het op te eten.
Guerilla Kitchen
Centrum
Het hart van Amsterdam telt minimaal drie plekken om gratis eten te halen: bij de Voedselbank, Buurtbuik en bij het SP-actiepand.
18. SP-actiepand
“We zijn al een jaar bezig met het uitdelen van voedsel : langzaam ontstaat een soort gemeenschap en ruimte om meer te helpen,” vertelt SP-raadslid Tiers Bakker.
“Bijvoorbeeld om door te verwijzen als er sprake is van iemand met psychische problemen. Of te helpen met het invullen van formulieren. Of mensen die behoefte hebben aan een praatje.”
Met hulp van onder meer stichting Blije Buren, zie nummer 4 in dit artikel.
Elke donderdag van 12.00 tot 18.00.
SP-actiepand
020 – 637 22 28
De Voedselbank heeft ook in Oost uitgiftepunten
Oost
Dit stadsdeel telt meerdere initiatieven om voedsel of maaltijden uit te delen: de Voedselbank, Buurtbuik en zeker nog twee andere initiatieven.
19. Buurthuis Archipel
Woensdag en vrijdag kunnen minima hier een gratis maaltijd halen, gekookt van gered eten. Ook thuis bezorging. Wekelijks gaan er zo 500 maaltijden de deur uit.
Op vrijdag fungeert dit buurthuis als uitgiftepunt voor de Voedselbank, zie nummer 1 van dit artikel.
Donaties zijn van harte welkom, met name pakken rijst en pasta of geld om dit aan te kunnen schaffen. “Daar hebben we regelmatig niet genoeg van om onze maaltijden mee te maken. We krijgen wel genoeg geredde groenten en fruit,” aldus Shazia Ishaq.
Etensbakjes en kartonnen zakken om de bakjes in te doen, zijn ook nodig. “We proberen alles zo duurzaam mogelijk te doen, en veel gebruik van plastic te voorkomen.”
Wie helpt dit buurthuis aan de benodigde spullen? Bijvoorbeeld 500 afsluitbare bakjes van RVS of glas? Dan kunnen mensen deze bakjes hergebruiken, en zo veel plastic afval voorkomen. Of katoenen tassen voor hergebruik?
Buurthuis Archipel
020 – 229 31 95
20. Life & Style
Op donderdag en zaterdag staan er 200 tot 300 maaltijden klaar om af te halen bij Activiteitencentrum Vonk, voor mensen die wel een steuntje kunnen gebruiken.
De maaltijden worden gekookt in de nabij gelegen Eltheto kerk in de Javastraat. Organisator Ouarda El Morabet: “Elke week helpen zo’n 30 vrijwilligers, daar zijn we heel blij mee. Ook de ongedocumenteerden staan altijd klaar om mee te helpen, zoals met het sjouwen van spullen.”
Zij krijgen pallets met overgebleven voedsel binnen, maar El Morabet waardeert elk beetje voedsel, ook als het maar 1 pakje is. “Juist mooi, als iedereen aan liefdadigheid kan doen.”
Life & Style
020 – 663 73 52
Zuidoost
In Zuidoost vind je, naast uitgiftepunten van de Voedselbank en Buurtbuik, ook twee van de meest bekende organisaties die gratis voedsel uitdelen in Amsterdam.
21. Hoop voor Morgen
Regina Mac-Nack, beter bekend als ‘Moeder van Zuidoost’, deelt al 27 jaar lang eten uit in Amsterdam. Nadat zij zelf door veel leed in haar leven werd getroffen, hervond zij haar kracht door haar geloof. Daarmee kwam ook een nieuwe missie , om mensen die in armoede leven van gered eten te voorzien.
Wekelijks voorziet Hoop voor Morgen maar liefst 2.000 gezinnen in Amsterdam van een voedselpakket, mede dankzij de inzet van ongeveer 110 vrijwilligers en vele bedrijven die voedsel doneren.
Zaterdag – voor geregistreerde cliënten. Van 13.00 tot 15.00.
Dinsdag en donderdag voor andere hulpbehoevenden. Van 14.00 tot 16.00.
Hoop voor Morgen
06 – 14 54 50 65
22. Stichting Carabic
Ook Leila Azzam runt samen met een heel team vrijwilligers een grote voedseloperatie. Elke week delen zij 900 tot 1.000 voedselpakketten uit.
“De grootste groep zijn ongedocumenteerden, maar ook andere mensen die door de corona-crisis hun baan zijn kwijtgeraakt. Bijvoorbeeld studenten en zzp’ers. Maar ook mensen die hun huis uit moesten door huiselijk geweld en niets meer hebben,” vertelt Azzam.
Dit voedsel is afkomstig van het Rode Kruis, Human Aid Now (zie nummer 3 in dit artikel) en Hello Fresh. Van de laatstgenoemde krijgt Stichting Carabic bijvoorbeeld dozen met overgebleven groenten en fruit.
“Alles is welkom bij ons, hele pallets met voedsel, maar ook kleine donaties van particulieren. Vooral ook houdbare spullen,” geeft Azzam aan.
Op haar wensenlijstje staat dan ook een heel grote vriezer, zo’n industriële, om veel meer eten te kunnen bewaren. Wie helpt hen hieraan?
Dinsdag t/m vrijdag, van 10.00 tot 14.00.
Stichting Carabic
06 – 43 03 22 60
Heb je tips voor nog meer plekken waar je gratis gered eten kunt krijgen? Of zijn er wijzigingen in de locaties van bovenstaande winkels? Mail dan s.v.p. naar info@duurzaamamsterdam.net.
Dit artikel is gericht op al het geredde eten dat gratis verkrijgbaar is in Amsterdam. Er zijn nog veel meer initiatieven waar het gaat om het tegengaan van voedselverspilling, maar die bijvoorbeeld niet gratis zijn. Deze komen in volgende artikelen aan bod.
Ook komt er een artikel over de oorzaken van voedselverspilling in Amsterdam c.q. Nederland, waar nog het meest wordt verspild en oplossingen voor deze problemen.
