De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) maakt bijna dagelijks, en soms zelfs meerdere keren per dag, melding van problemen met de voedselveiligheid.
De ene keer gaat het om glasschilfers in potjes met babyvoeding, dan weer om stukjes hard plastic in tongenworst, om salmonella in een Thaise soep of STEC bacterie op spinazie.
Maar bereiken al die waarschuwingen de nietsvermoedende kopers van zo’n product wel op tijd?
Foodwatch waarschuwde begin dit jaar opnieuw, nadat 234 mensen in Europa ziek werden na het eten van met salmonella besmette chocola, dat er van alles mis gaat bij waarschuwingen over onveilig voedsel en het terughalen daarvan.
Nu had ik deze zomer een vervelende ervaring met chips dat niet eetbaar bleek. Dit maakte gelijk duidelijk waar het mis kan gaan bij het weghalen van onveilig voedsel uit de winkel én de communicatie daarover naar kopers.
Een ‘goed’ voorbeeld dus van hoe onveilig het voedselsysteem nu nog is. Wat gebeurde er en wat ging er allemaal fout?
Lees ook : Zelf koekjes bakken? Zo bak je die het lekkerst én duurzaamst!
112 bellen?
Donderdag 28 juli koop ik rond 12.00 een zak chips, die als aanbieding tussen de biologische groenten en fruit staat. Zeg daar maar eens nee tegen.
Diezelfde avond zit ik met die chips en een glaasje wijn te bankhangen en te netflixen. Opeens krijg ik een raar, schrijnend gevoel in mijn keel. Vreemd. Maar ja, het zakt ook weer snel weg.
De volgende avond, zelfde scenario, maar nu ging dat rare, schrijnende gevoel al snel over in een drukkend gevoel. Alsof mijn keel dicht klemt. En zo zit ik opeens op de bank te denken: “OK, als dit doorzet, kan ik over tien minuten 112 bellen voor een ambulance.”
Een uurtje later open ik mijn mail, en ja hoor, in de nieuwsbrief van de biologische supermarkt waar ik de chips had gekocht, staat een veiligheidswaarschuwing: vanwege een te hoog tropaan-alkaloïdegehalte is de chips niet geschikt om op te eten.
Lekker dan, gister de chips gekocht en na twee dagen ervan te hebben gegeten, blijkt er wat mis mee te zijn. Waarom heb ik niet eerder zo’n melding gekregen?
Nu stelt een beetje benauwd worden door een zak chips en een paar dagen wat misselijk zijn, weinig voor. Maar je zal maar als jonge moeder je baby of dreumes voeding geven waar je later over leest dat er glasschilfers in hebben kunnen zitten.
Of al een zwakke gezondheid hebben en dan spinazie met een STEC bacterie op je bord krijgen. Ook dit soort problemen met voedselveiligheid spelen namelijk, en dat is natuurlijk belangrijk om te voorkomen.
Lees ook : 20x Vegan hotspots in Amsterdam die ook biologisch zijn
Deze potjes babyvoeding waar mogelijk glasschilfers in zitten, zijn tenminste houdbaar tot 07-04-2024. Toch is deze veiligheidswaarschuwing al van de site van de producent gehaald.
NVWA: te weinig budget
Bij het nagaan waarom ik niet op tijd een veiligheidswaarschuwing kreeg over de foute chips, komt er van alles naar boven waaruit blijkt dat dit systeem zo lek als een mandje is. Waar liep het allemaal fout?
Fout 1:
Het staat namelijk niet bij de NVWA op de site. Ook heeft de NVWA geen mail naar consumenten verstuurd met een veiligheidswaarschuwing over deze chips. Daar gaat het dus mis.
Fout 2:
Maar: door te mailen kan wel een tijdsvertraging ontstaan. Want wie checkt nu elk half uur zijn mail? Waarom wordt er niet gewerkt met een SMS-alert?
Zo’n supermarkt waarschuwt dan – ook weer per mail – alle winkelmanagers van hun keten, zodat zij het product uit de schappen kunnen halen. En zo ontstaat wéér tijdsvertraging.
In het geval van de chips was de winkelmanager echter een paar dagen vrij. Pas donderdagavond werd het krakende goedje uit de winkel gehaald. Ook hier gaat het dus mis.
Fout 3:eisen aan. Zo moet een supermarkt dit vermelden op de homepage van hun website én een bericht verspreiden via hun belangrijkste social mediakanalen, zoals Facebook, Twitter en Instagram.
Ook dit is niet goed gegaan bij de foute chips: deze supermarkt vermeldt voedselwaarschuwingen op een aparte pagina op hun website, en je moet er dus maar net aan denken om speciaal naar die pagina door te klikken.
Verder plaatsten zij wel op Facebook een melding, maar bijvoorbeeld niet op Instagram. Ook daarin schoten zij dus tekort.
Fout 4:te weinig geld en menskracht om alle taken uit te voeren, waardoor controles op de naleving van meldingen en incidenten bij industriële productie nauwelijks plaatsvinden.
Supermarkten, zoals in bovenstaand voorbeeld, voldoen soms niet aan de regels, maar het lukt de NVWA dus niet om dit aan te pakken.
Lees ook : Too Good To Go: de ultieme gids om er een groot succes van te maken
Voedselveiligheid garanderen
Hoe kun je dus zorgen dat kopers wél op tijd veiligheidswaarschuwingen onder ogen krijgen? Daar zijn tal van mogelijkheden voor, bijvoorbeeld:
Het sturen van een SMS-alert van distributeurs en leveranciers naar afnemers, die op hun beurt weer naar hun winkelmanagers een SMS-alert sturen.
Verplichting om te zorgen dat binnen 3 uur na het geven van een veiligheidswaarschuwing het product uit de winkel is verdwenen.
Bedrijven verplichten klanten die op hun nieuwsbrief zijn geabonneerd per direct een mail te sturen met een veiligheidswaarschuwing.
Controle door de NVWA op het daadwerkelijk plaatsen van een veiligheidswaarschuwing op de homepage van bedrijven, op al hun social media kanalen en in hun nieuwsbrief.
Verplichting om zo’n melding te laten staan op de homepage van hun website totdat de houdbaarheid van het product is verlopen. Nu is het nog zo dat bijvoorbeeld sommige supermarkten zo’n melding na een paar dagen al verwijderen.
Verplicht archief op de website van supermarkten en andere verkopers van voeding waarin alle veiligheidswaarschuwingen staan die bijvoorbeeld het laatste jaar zijn uitgegaan. Zodat mensen die voedsel invriezen, later ook nog terug kunnen lezen of er eventueel iets mis mee kan zijn.
Tips
Hoe voorkom je nu zelf dat er ook op jouw bord voedsel belandt waar iets mis mee is? Volg hiervoor deze zes tips:
Schrijf je in voor de gratis mailing met veiligheidswaarschuwingen van de NVWA, zie hier .
Koop zo min mogelijk bewerkt voedsel: geen zakjes, pakjes en potjes. Maak alles zelf van verse groenten en fruit.
Was groenten en fruit grondig voordat je het verwerkt, zeker als deze niet biologisch zijn. Dit om te voorkomen dat er nog landbouwgif op zit of gevaarlijke bacteriën.
Spoel taugé en andere kiemgroenten af met kokend water. Dit soort groenten zijn namelijk extra gevoelig voor besmetting met gevaarlijke bacteriën , zoals salmonella of E. coli.
Check de websites van supermarkten waar je voeding koopt op veiligheidswaarschuwingen. Die staan soms op de homepage, of op de pagina Actueel of Klantenservice.
Abonneer je op de nieuwsbrief van supermarkten waar je voeding koopt, om zo op de hoogte te blijven. En volg hun social media.
